Jeżeli stronom zależy na szybkim uzyskaniu rozwodu i mają uzgodnione wszystkie okoliczności rozstania, warto zakończyć spór bez orzekania o winie. Jeżeli adwokat przedstawi w pozwie okoliczności polubownego rozwiązania małżeństwa wraz z uzgodnieniami dotyczącymi władzy rodzicielskiej oraz miejsca zamieszkania małoletnich dzieci i wysokości alimentów, sądy w takich przypadkach wyznaczają rozprawy w pierwszej kolejności.
Kiedy może zostać orzeczony rozwód bez orzekania o winie?
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym sąd orzekając rozwód, orzeka również czy oraz który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednak na obustronne żądanie małżonków sąd może zaniechać orzekania o winie. W takim wypadku następują skutki takie same, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Rozwód bez orzekania o winie może zostać orzeczony przez sąd wyłącznie w sytuacji, kiedy zgodę na takie rozwiązanie wyrażą oboje małżonkowie. Jeśli któryś z współmałżonków wyrazi sprzeciw, wówczas sąd jest zobowiązany ustalić, kto rzeczywiście ponosi winę za rozpad małżeństwa. Może się bowiem okazać, że ponosi ją zarówno mąż, jak i żona.
Czas postępowania
W wyżej przedstawionym trybie rozwód jest zazwyczaj udzielany bardzo szybko – zdarza się, że może zostać udzielony nawet podczas pierwszej rozprawy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, od 2005 roku nie istnieje już obowiązek, który wymaga przeprowadzenia postępowania pojednawczego.
W praktyce sąd najczęściej przyznaje stronom dodatkowy czas (miesiąc lub dwa), w celu przemyślenia swojej decyzji. Jeśli obie strony nadal podtrzymują żądanie rozwodu bez orzekania o winie, sąd orzeka rozwód na drugiej bądź trzeciej rozprawie sądowej (pod warunkiem, że między współmałżonkami nie ma konfliktu dotyczącego sprawowania opieki nad dziećmi lub wysokości alimentów). Należy zaznaczyć, że sąd nie prowadzi długotrwałego postępowania dowodowego aby ustalić, kto jest odpowiedzialny i ponosi winę za rozkład pożycia.
Jakie skutki finansowe pociąga za sobą rozwód bez orzekania o winie?
Rozwód bez orzekania o winie pociąga za sobą konsekwencje finansowe, które dotyczą przede wszystkim kwestii świadczeń alimentacyjnych. Alimenty mogą zostać przyznane rozwiedzionemu małżonkowi, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, jeśli wykaże, że znajduje się on w niedostatku. W takiej sytuacji może on zażądać od rozwiedzionego współmałżonka regularnego dostarczania środków utrzymania w zakresie, które będą odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego, a także możliwościom zarobkom i majątkowym zobowiązanego.
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym, obowiązek dostarczania środków utrzymania rozwiedzionemu małżonkowi wygasa wraz z chwilą zawarcia przez tego małżonka nowego związku małżeńskiego. Obowiązek opłacania alimentów jest ponadto ograniczony okresem trwania jego przesłanek, a więc niedostatku czy złej sytuacji materialnej.
Wyżej opisane zagadnienia dotyczą wyłącznie alimentów przyznawanych na małżonka. Alimenty na dzieci są bowiem ustalane przez sąd zawsze tak samo, bez względu na to, czy rozwód jest z orzekaniem czy bez orzekania o winie.
Właściwość sądu
Pozew o rozwód bez orzekania o winie należy wnieść do sądu okręgowego (w przypadku osób z Warszawy może to być np. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga). Powinien zostać złożony w formie pisemnej w wydziale cywilnym sądu okręgowego (w dwóch identycznych egzemplarzach), w którego okręgu małżonkowie posiadali ostatni wspólny adres zamieszkania, jeżeli chociaż jedno z nich w tym okręgu przebywa. W przeciwnym razie właściwy jest sąd okręgowy miejsca zamieszkania strony pozwanej. Gdy i ta okoliczność nie jest spełniona, wówczas właściwość sądu może zostać określona na podstawie miejsca zamieszkania strony powodowej.
Co musi zawierać pozew?
W pozwie należy wskazać imię, nazwisko i adres powoda, a także imię, nazwisko i adres pozwanego. W pozwie trzeba też wskazać, czy powód żąda rozwodu bez orzekania o winie.
Ponadto do pozwu powinien zostać dołączony:
- skrócony odpis aktu małżeństwa,
- uzasadnienie ze wskazaniem przyczyny, dla których powód ubiega się o rozwód,
- dowody, których przeprowadzenia podczas rozprawy żąda powód,
- potwierdzenie wniesienia opłaty (lub wniosek o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów).
Koszty
Od powództwa o rozwód musi zostać uiszczona opłata w wysokości 600 zł. Opłaca się ją poprzez naklejenie na pozwie znaczków opłaty sądowej. Może zostać również przekazana na konto właściwego sądu okręgowego.